Các hành vi vi phạm hành chính về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội - nằm trong nhóm hành vi vi phạm về thông tin trên mạng. Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử bao gồm:

- Hành vi “Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân” (điểm a khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoạn, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc” (điểm b khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn” (điểm c khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc” (điểm d khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Cung cấp, chỉa sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu” (điểm đ khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Quảng cáo, tuyên truyền, chia sẻ thông tin về hàng hóa, dịch vụ bị cấm” (điểm e khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Cung cấp, chia sẻ hình ảnh bản đồ Việt Nam nhưng không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền quốc gia” (điểm d khoản 1 Điều 101);

- Hành vi “Cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung bị cấm” (điểm h khoản 1 Điều 101);

- “Hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự” (khoản 2 Điều 101).

 Ảnh minh họa

Ngày 27/01/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 14/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03 tháng 02 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử và Nghị định số 119/2020/NĐ-CP ngày 07 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản. Theo đó, Nghị định số 14/2022/NĐ-CP ngày 27/01/2022 không bổ sung thêm các hành vi vi phạm mà chỉ sửa đổi, bổ sung tên Điều 101. Cụ thể sửa đổi tên Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 thành “Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội”.

Vi phạm quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội bị xem là vi phạm hành chính khi không thỏa mãn các dấu hiệu của tội phạm được quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Khách thể vi phạm hành chính rất rộng, còn rộng hơn khách thể của vi phạm hình sự. Trong rất nhiều trường hợp, khách thể vi phạm hành chính và vi phạm hình sự có thể giống nhau (nhưng mức độ vi phạm khác nhau). Chính vì vậy, hành vi vi phạm quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính khi không cấu thành bất cứ hành vi vi phạm nào được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) như “Tội làm nhục người khác” quy định tại Điều 155, “Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân” quy định tại Điều 331… mà có sử dụng phương tiện là mạng xã hội.